Redden en gered worden

In 2020 heb ik de training Stress Less gevolgd. Voor mij een hele waardevolle training. Een van de belangrijkste inzichten ontstond toen 1 van de trainsters aangaf: “Niemand hoeft gered te worden. Iedereen beschikt over een eigen kracht. Je bent als volwassene verantwoordelijk voor je eigen geluk. Het antwoord bevindt zich in de persoon zelf.” De zin dat niemand gered hoeft te worden, kwam hard binnen bij mij. Het voelde als een opluchting, als vrijheid, als respect hebben voor de ander. Alsof ik zuiver kon inademen en ontspannen kon uitademen. En alle misplaatste verantwoordelijkheidsgevoel kon loslaten. Wat een vrijheid.

Na de training ben ik anders naar mensen gaan kijken. Naar mijn patronen en overtuigingen. En hoewel het loslaten van het verantwoordelijkheidsgevoel naar anderen een opluchting was, was het proces om me verantwoordelijk te voelen voor mijn eigen geluk een grotere uitdaging. Het was best een omschakeling. Verantwoordelijk zijn voor mijn eigen geluk, betekent voelen welke keuzes mijn keuzes zijn en hier ook actie op ondernemen. Het blijft soms makkelijker om de schuld buiten mezelf te leggen. De spiegel de andere kant op te draaien. Ik voel alleen veel meer energie vrijkomen wanneer ik ga voor mijn eigen keuzes.

Er komt ook een bepaalde dualiteit in naar voren. Ik die wilde redden en daarbij mensen aantrok die mij wilden redden. Dit is nog steeds een allergie van mij. Een irritatie-factortje zoals Jochem Meyer het zou noemen. Mensen die snel een oordeel vellen en ongevraagd over alles advies geven.
Dat ik niet gelijk met mijn mening te koop loop, betekent niet dat ik geen mening heb. Dat ik begrip heb voor de vele kanten die aan een situatie zitten, betekent niet dat ik een meeloper ben. Achter elke kant, zit een eigen verhaal. Ik ben niet het type dat wil overtuigen. Ik wil luisteren, begrijpen en voornamelijk een veilige ruimte creëren waarbinnen alles gezegd mag worden. Zonder dat daar gelijk een advies, oordeel of mogelijke oplossingen op volgen.

En dan opeens krijgen de woorden ‘gered worden’ weer een andere lading…. Een andere kant. Mijn man Jurgen die op 22 augustus een lichte hartinfarct kreeg. Ik kon zijn pijn niet wegnemen. Ik kon hem op dat moment niet ‘redden’. Het ambulancepersoneel en de mensen in het ziekenhuis konden wel een diagnose stellen en hem behandelen. Een vorm van redden. Een harde waarschuwing. Waarna het besef komt dat hij zelf verantwoordelijk is voor zijn herstel. Ik kan naast hem staan en achter hem. Naar hem luisteren en steunen, maar Jurgen doet het zelf. Het antwoord zit in hemzelf.

Het willen redden van mensen of het gered willen worden heeft meerdere verhalen en behoeftes. Als je je meer bezig houdt met het redden van andere mensen, hoef je jezelf niet aan te kijken in de spiegel. Maar voor mij had het ook een fast food effect. Op korte termijn gaf het mij een goed gevoel (ik dacht dat ik wat kon betekenen voor andere mensen), maar op langer termijn blijkt dat de ander er helemaal niet bij gebaat is. Het kan belemmeren, kan klein houden en kan een laag zelfbeeld voeden. Maar bovenal, vaak blijkt hetgeen wat je doet binnen het redden helemaal niet te kloppen bij waar de ander echt behoefte aan heeft.

Ikzelf word niet meer blij van redden (maar kan het nog steeds wel eens doen, oude patronen kunnen hardnekkig zijn). Ik word wel enorm blij als iemand tijdens een gesprek bewust wordt van eigen overtuigingen en patronen. Als er tijdens een gesprek zaadjes worden gepland. Als iemand eigen kracht voelt.

De eerste stap is bewustwording. Hier naar durven kijken. Tijd nemen om het te onderzoeken. Niet gelijk snel willen fixen, alsof het gered moet worden. Maar van een afstandje onderzoeken, vanuit verschillende kanten. Gevoel en gedachten hardop uitspreken. Je verhaal in het midden leggen. En van daaruit onderzoeken of dit nog klopt bij hoe je heden in het leven staat.

En als daarbij naar voren komt dat het voor jou wel van belang is om andere mensen te redden of om zelf gered te willen worden, dan is dat jouw keuze. Een keuze waar je recht op hebt. Ik heb mijn eigen inzichten en proces. En dat komt niet 100% overeen met jouw proces. Er bestaat geen antwoord dat op alles van toepassing is. Wat voor de 1 goed werkt, kan voor de ander schadelijk zijn. Het gaat om trouw blijven aan wie je zelf bent. Om trouw te blijven aan je eigen proces, bewustwording en keuzes.

En ik ben benieuwd. Wat roept de zin: “Niemand hoeft gered te worden”, bij jou op? Wat is jouw verhaal? Jouw invalshoek?

NB. Er zijn vele situaties in de wereld die maken dat ik wilde dat ik een toverstaf had. Dat ik met deze toverstaf kon zwaaien en alle oorlogen en onrecht in de wereld kon laten verdwijnen. Maar die toverstaf heb ik niet. Ik ben niet het type dat de hele wereld wil overtuigen. Ik geloof in kleine stapjes. In vriendelijk zijn naar mensen in je eigen leefomgeving. Respect tonen. En mens zijn, want ook ik kan (na nachten kort slapen) een kort lontje hebben. En ook dan is het fijn als een ander aan mij vraagt: Hoe gaat het? Alles oke? Niet om mij te redden. Maar uit oprechte belangstelling.